تابلو برق فشار قوی وظیفه دریافت، توزیع و کنترل برق با ولتاژ بالاتر از ۶۳ کیلو ولت تا ۴۰۰ کیلو ولت را دارد. این تابلوها برای کاربردهای صنعتی، نیروگاهی، پالایشگاهی و محیط هایی که با برق فشار قوی کار می‌کنند، مناسب هستند. تابلو برق فشار قوی با تابلو برق های فشار ضعیف و فشار متوسط تفاوت دارد. تابلو برق فشار ضعیف برای ولتاژهای کمتر از ۱ کیلو ولت و تابلو برق فشار متوسط برای ولتاژهای بین ۱ تا ۶۳ کیلو ولت استفاده می‌شود.
جدول محتوا
اجزای تابلو برق فشار قوی
تابلو برق فشار قوی از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام نقش خاصی در عملکرد و ایمنی تابلو برق دارند. برخی از این اجزا عبارتند از:
- تجهیزات اندازه گیری: این تجهیزات برای اندازه گیری مقادیر مختلفی مانند ولتاژ، جریان، فرکانس، توان و غیره استفاده می‌شوند. برخی از این تجهیزات عبارتند از ولت متر، آمپرمتر، فرکانس متر، وات متر و غیره.
- فیوز: فیوز یک قطعه الکتریکی است که در صورت افزایش بیش از حد جریان برق، قطع می‌شود و از آسیب رسیدن به تابلو و تجهیزات متصل به آن جلوگیری میکند.
- کنتاکتور: کنتاکتور یک کلید الکترومغناطیسی است و به عنوان ستون اصلی نگه دارنده عملکرد تابلو برق فشار قوی عمل میکند که برای قطع و وصل کردن برق استفاده می‌شود. این دستگاه با تأثیر میدان مغناطیسی که توسط جریان الکتریکی در سیم کنترلی ایجاد می‌شود، برق را قطع یا وصل میکند. هدف استفاده از کنتاکتور در تابلوهای برق فشار قوی، قطع و وصل کردن بارهای الکتریکی بزرگ تر است که با استفاده از سوئیچ های ساده قابل انجام نیست.
- کلید قطع بار: کلید قطع بار یک کلید مکانیکی است که برای بدون ولتاژ درآوردن بخشی از مدار استفاده می‌شود. این کلید امکان تعمیر و نگهداری از تابلو برق را فراهم میکند.
- کلید عایق: کلید عایق یک کلید مکانیکی است که جهت کنترل جریانات اتصالی در تابلو برق مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمولا جنس کلید عایق از مس و آلومینیوم خالص است و کابل‌های مختلفی به این کلید متصل می‌باشد.
- باس بار: باس بار برای انتقال برق با ولتاژ بالا و جریان زیاد استفاده می‌شود. باس بار معمولا از مس یا آلومینیوم ساخته شده و درون یک محفظه فلزی قرار می‌گیرد.
- کابل: کابل یک رسانای الکتریکی است که برای اتصال تابلو به منبع برق یا مصرف کنندگان انرژی الکتریکی استفاده می‌شود. کابل معمولا از هسته های مسی یا آلومینیومی و پوشش های عایق و محافظ تشکیل شده است.
- حفاظت موجی: حفاظت موجی یک ابزار الکتریکی است که برای محافظت تابلو از اثرات مخرب ولتاژهای برق قوی ناگهانی استفاده می‌شود.
- بریکر: مدار شکن یا بریکر یک کلید خودکار است که در صورت رخ دادن اختلالاتی مانند اتصال کوتاه، اضافه بار، افت ولتاژ و غیره، برق را قطع میکند و از آسیب دیدن تابلو و تجهیزات محافظت میکند. با توجه به فناوری به‌کار رفته در آن‌ها، به چهار دسته تقسیم می‌شوند و هر یک از این مدارشکن‌ها ویژگی‌های مختلفی دارند که در قیمت تابلو برق فشارقوی مؤثر است.
انواع مدارشکن ها
مدارشکن فشار قوی یک ابزار الکتریکی است که برای قطع و وصل جریان برق با ولتاژ بالا در تابلو برق فشار قوی استفاده می‌شود. این ابزار باید دارای خصوصیات ایمنی و عملکردی مناسب باشد. مدارشکن های فشار قوی می‌توانند از انواع مختلفی باشند که بر اساس نوع عایق بندی و قطع کننده جریان آن ها تفاوت دارند. برخی از انواع مدارشکن های فشار قوی عبارتند از:
مدارشکن روغنی
این مدارشکن از روغن به عنوان یک عایق و قطع کننده جریان مدار برقی استفاده میکند. روغن داخل محفظه هم نقش حفاظت کننده از مدارشکن و هم نقش قطع کننده جریان را دارد.
مدارشکن انفجار هوا
این مدارشکن از هوای فشرده به عنوان یک عامل قطع کننده جریان مدار برقی استفاده میکند. وقتی که جریان مدار به صفر می‌رسد، هوای فشرده داخل محفظه منفجر شده و باعث قطع جریان می‌شود.
مدارشکن گاز
SF6 این مدارشکن از گاز SF6 به عنوان یک عایق الکتریکی برای قطع جریان مدار برقی در تابلو برق فشار قوی استفاده میکند. این گاز یک آلاینده محیط زیست محسوب می‌شود و برای جلوگیری از نشت آن به محیط، در محفظه های بسته و مخصوص نگهداری می‌شود.
مدارشکن وکیوم یا فضای خلأ
این مدارشکن از فضای خلأ به عنوان یک عایق الکتریکی استفاده میکند. زمانی که جریان مدار صفر می‌شود، یونیزاسیون بین دو الکترود نیز قطع می‌شود و جریان قطع می‌گردد. این مدارشکن قادر است که ولتاژهای بسیار بالا را سریع قطع کند.
کاربردهای تابلو برق فشار قوی
تابلو برق های فشار قوی برای کارکردهای مختلفی استفاده می‌شوند. برخی از این کاربردها عبارتند از:
کنترل جریان برق
تابلو برق فشار قوی با استفاده از کلید ها، کنتاکتور ها، بریکر ها و فیوز ها، امکان قطع و وصل، تنظیم و کنترل جریان برق را فراهم میکند.
ایزوله سازی برق
تابلو برق فشار قوی با استفاده از کلیدهای عایق و قطع بار، امکان ایزوله کردن بخش های مختلف تابلو را فراهم میکند. این امر برای تعمیر و نگهداری تابلو ضروری است.
حفاظت
تابلو برق فشار قوی با استفاده از تجهیزات اندازه گیری، فیوز ها، بریکر ها و حفاظت موجی، امکان حفاظت در برابر اختلالاتی مانند اتصال کوتاه، اضافه بار، افت ولتاژ، صاعقه و غیره را فراهم میکند. این امر برای جلوگیری از آسیب رسیدن به تابلو و تجهیزات متصل به آن ضروری است.
توزیع برق
تابلو برق فشار قوی با استفاده از باس بار ها و کابل ها، امکان توزیع برق با ولتاژ بالا و جریان زیاد را برای مصرف کنندگان انرژی الکتریکی مختلف مانند موتورها، ترانسفورماتورها، ژنراتورها و غیره فراهم میکند. این امر برای انتقال انرژی الکتریکی به نقاط مورد نیاز لازم است.
انواع تابلو برق فشار قوی
تابلو برق های فشار قوی براساس نوع ساختار، نوع محفظه، نوع اتصال و نوع کاربرد، دسته بندی می‌شوند. برخی از این دسته بندی ها عبارتند از:
بر اساس نوع ساختار
تابلو برق های فشار قوی می‌توانند از نوع ثابت یا متحرک باشند. تابلو برق های ثابت دارای ساختار ثابت و غیرقابل تغییر هستند و برای کاربردهایی که نیاز به تغییرات کم دارند، مناسب هستند. تابلو برق های متحرک دارای ساختار قابل تغییر و جابجایی هستند و برای کاربردهایی که نیاز به تغییرات زیاد دارند، مناسب هستند.
براساس نوع اتصال
تابلو برق های فشار قوی می‌توانند از نوع اتصال باس بار یا اتصال کابل باشند. تابلو برق های اتصال باس بار دارای یک باس بار مشترک هستند که تمام تجهیزات تابلو را به هم متصل میکند. تابلو برق های اتصال کابل دارای کابل های جداگانه هستند که هر یک از اجزای تابلو را به منبع برق یا بار متصل میکند.
براساس نوع کاربرد
تابلو برق های فشار قوی می‌توانند از نوع توزیع یا کنترل باشند. تابلو برق های توزیع برای توزیع برق به مصرف کنندگان انرژی الکتریکی مختلف استفاده می‌شوند. تابلو برق های کنترل برای کنترل و نظارت بر عملکرد بارهای الکتریکی مانند موتورها، ترانسفورماتورها، ژنراتورها و غیره استفاده می‌شوند.
کاربری تابلو برق فشار قوی
- در نیروگاه ها برای توزیع و کنترل جریان برق تولید شده توسط توربین ها، ژنراتورها و غیره.
- در پست های فشار قوی برای توزیع و کنترل جریان برق وارد شده از خطوط انتقال و تبدیل ولتاژ آن به مقادیر مورد نیاز مصرف کنندگان.
- در صنایع بزرگ برای توزیع و کنترل جریان برق مورد نیاز برای راه اندازی ماشین آلات، تجهیزات و فرآیندهای صنعتی.
- در مراکز انتقال و توزیع برق برای توزیع و کنترل جریان برق به شهرها، روستاها، مراکز تجاری، اداری، آموزشی و غیره.
مزایا و معایب تابلو برق های فشار قوی
تابلو برق های فشار قوی مزایا و معایبی دارند که برخی از آن ها عبارتند از:
مزایا
- امکان انتقال برق با ولتاژ بالا و جریان زیاد با کاهش تلفات انرژی و افزایش کارایی
- امکان کنترل و حفاظت از برق در برابر اختلالات و خطرات مختلف با افزایش ایمنی و پایداری
- امکان توزیع برق به مصرف کنندگان انرژی الکتریکی مختلف با افزایش انعطاف پذیری و قابلیت اطمینان
- امکان تغییر و تعمیر تابلو با سهولت و سرعت و کاهش هزینه ها و زمان
معایب
- نیاز به فضای بیشتر و شرایط خاص برای نصب و استفاده از تابلو
- نیاز به تجهیزات و دانش فنی بیشتر برای نگهداری و عیب یابی و تعمیر تابلو برق
- نیاز به رعایت استانداردها و مقررات ایمنی بیشتر برای کار با تابلو
- احتمال بروز حوادث و آسیب های جدی در صورت عدم رعایت اصول و دستورالعمل های کار با تابلو
نتیجه گیری
تابلو برق فشار قوی برای توزیع، کنترل و حفاظت از جریان برق با ولتاژ بالا استفاده می‌شود. این تابلو برق معمولاً برای انتقال منبع تغذیه از نیروگاه ها، برای موتور برق های قوی و در بوستر پمپ استفاده می شوند.
برای بهره بردن از بالاترین کارایی تابلو برق فشار قوی سرویس مرتب و نگهداری از آن ها ضروری است. همچنین برای سفارش و نصب تابلو برق فشارقوی باید از افراد متخصص مشورت گرفت و از مراکز معتبر خریداری نمود. اترس تابلو برق همراه شماست تا خرید تجهیزات برق صنعتی و ساختمانی را با بالاترین کیفیت و مناسب ترین قیمت انجام دهید.
